Sentymentalizm

Sentymentalizm (fr. sentimentalisme - uczuciowość) – kierunek umysłowy i literacki w Europie trwający od lat 70. XVIII wieku do początku XIX wieku, okres pośredni pomiędzy oświeceniem i romantyzmem.

Jego twórcami byli Jean-Jacques Rousseau (we Francji) i Laurence Sterne (w Anglii). Nazwa nurtu pochodzi od „powieści uczuciowej” Laurence'a Sterne'a Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy.

Sentymentaliści w centrum zainteresowania stawiali człowieka i jego uczucia, skupiali się na indywidualizmie, wnętrzu. Uważali, że człowiek w procesie cywilizacji utracił podstawowe wartości, dlatego propagowali powrót do natury. Metody poznawania świata według nich to: empiryzm i sensualizm. Dzieło sztuki, zgodnie z zasadami kierunku, powinno mówić o uczuciach, psychice człowieka i przeżywanych przez niego emocjach. Dla nurtu typowe były gatunki: sielanka, powieść sentymentalna. Główni przedstawiciele w Europie to Jean-Jacques Rousseau, Laurence Sterne; w Polsce: Franciszek Karpiński i Franciszek Dionizy Kniaźnin.

Cechy stylu sentymentalnego

• nasilenie pierwiastka uczuciowego
• poszerzenie tematyki literatury i wzbogacenie jej o treści społeczne
• w literaturze podkreślanie indywidualizmu bohaterów
• stylowi retoryczno-oratorskiemu przeciwstawienie intymności i czułości
• nastroje religijne, smutek i melancholia
• wprowadzenie uczuć litości i empatii
• wprowadzenie folkloru
• naśladowanie natury, ale nie ucywilizowanej, lecz prostej, a nawet dzikiej

Charakterystyka człowieka sentymentalnego

• czuły
• patrzy na świat przez pryzmat miłości
• powinien analizować własne przeżycia
• powinien kochać przyrodę
• powinien bywać na łonie natury

Zobacz też

• sentymentalizm w literaturze polskiej

Linki zewnętrzne

• Sentymentalizm - WIEM, darmowa encyklopedia. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-03)].