Portugis
Republik Portugal República Portuguesa (Portugis)
| |
---|---|
Semboyan: Esta é a ditosa pátria, minha amada ("Inilah tanah air yang diberkati, kekasihku") | |
![]() | |
Ibu kota | Lisboa 38°46′N 9°9′W / 38.767°N 9.150°W |
Kewarganegaraan (2022)[1] |
|
Basa resmi | Portugis |
Basa daerah sané kaakuin | Miranda |
Agama |
|
Demonim | Portugis |
Pamréntahan | Kasikian semi-présidénsial républik konstitusional |
• Présidén | Marcelo Rebelo de Sousa |
Luís Montenegro | |
Legislatip | Assembleia da República |
Pangadegan | |
868 | |
1095 | |
24 Juni 1128 | |
26 Juli 1139 | |
23 Mei 1179 | |
1 Desember 1640 | |
• Républik | 5 Oktober 1910 |
• Konstitusi mangkin | 25 April 1976 |
Jimbarnyané | |
- Total | 92,212 km2 (35,603 sq mi) (111) |
1,2 | |
Populasi | |
- Perkiraan 2021 | ![]() |
- Sensus Krama 2021 | ![]() |
1,122[4]/km2 (2,906.0/sq mi) | |
PDB (KKB) | 2022 |
- Total | ![]() |
![]() | |
PDB (nominal) | 2022 |
- Total | ![]() |
![]() | |
Gini (2020) | ![]() sedang |
IPM (2021) | ![]() sangat tinggi · 38 |
Mata uang | Euro (€) ( EUR ) |
Zona waktu | Waktu Eropa Barat¹ (WET) (UTC+0) |
- Musim panas (DST) | UTC+1 (Waktu Musim Panas Eropa Barat (CEST)) |
Lajur kemudi | kanan |
Kode télépon | +351 |
Kode ISO 3166 | PT |
Ranah Internet | .pt |
| |
Portugal (pengucapan Portugis: [puɾtuˈɣal]), wiadin aji resmi Republik Portugal (Portugis: República Portuguesa [ʁɛˈpuβlikɐ puɾtuˈɣezɐ]; Basa Portugis: Portugal wiadin República Portuguesa) ento gumi mardika sané matongos di tepi kauh benoa Éropa. Ibukotané Portugis ento Lisbon. Liu kramanné Portugis 10.291.027 diri (2017)[8] tur linggah guminé 92.212 km2.[9] Portugal punika negara kesatuan antuk sistem pemerintahan semi-presidensial sane marupa republik konstitusional sane magenah ring Eropa Barat Daya (Iberia, Andorra, lan Gibraltar). Portugal mawates sareng Spanyol ring sisi kangin miwah kaja, sareng Samudra Atlantik miwah Kapuloan Canary ring sisi kauh miwah kelod. Portugal taler madue wewidangan pulau ring Samudra Atlantik, inggih punika Kapuloan Madeira, Azores, miwah Kapuloan Selvagens. Portugal ngangkenin genah alit sané kawastanin Olivença sané sampun kakuasain olih Spanyol saking Kongres Wina. Wastan panegara puniki sane dumun utawi ring latin inggih punika Lusitania.
Kruna Portugis (saking kruna asli português) kaanggen nujuang krama utawi krama Portugal lan taler basa sane kaanggen olih bangsa puniki. Negara-negara sane mabasa Portugis sering kasengguh negara-negara Lusophone.
Wewidangan kolonial Portugis ring puncak kekuasaannyane ngawit saking Brasil ngantos Timor Timur. Portugal taler pinaka panegara sané sampun maju miwah dados anggota Uni Eropa, sané sareng ring warsa 1986.
Salami abad ka-15 miwah ka-16, Portugal dados pangawit eksplorasi ring pasisi, ngwangun kerajaan kolonial kapertama sané madué lingkup global, antuk padruwénan ring Afrika, Asia, miwah Amerika Selatan, dados kekuatan ekonomi, politik, miwah militer ring jagaté. Ring warsa 1580, risampuné "krisis suksesi," ipun masikian sareng Spanyol ring napi sané kabaos Uni Iberia, sané pacang mamargi ngantos warsa 1640. Risampuné Perang Restorasi, ipun ngawaliang kemerdekaan ring sor dinasti Braganza sané anyar, antuk palasan kalih mahkota miwah kerajaan. Linuh Lisbon warsa 1755, invasi Spanyol miwah Prancis, icalnyane wawidangan ring dura negara sane pinih ageng, Brasil, kasarengin antuk perang saudara, ngawinang gangguan stabilitas politik miwah ekonomi, ngirangin status Portugal pinaka kekuatan global ring abad ka-19.
Risampune monarki runtuh duk warsa 1910, republik kacumawisang, ngadegang sistem pemerintahan sane mangkin. Republik Kapertama sane nenten stabil kasarengin olih diktator sane kawastanin Negara Baru. Ring paruh kaping kalih abad kaping kalih dasa, sesampun perang kolonial Portugis miwah kudeta Revolusi Anyelir warsa 1974, diktator punika kaulungin miwah demokrasi parlemen kawangun. Makasami wawidangan ngamolihang kemerdekaan, utamannyane Angola miwah Mozambik ring Afrika. Wewidangan ring dura negara sane kaping untat, Makau, kaserahang majeng ring Cina duk warsa 1999.
Portugal inggih punika panegara sane sampun maju, ekonominyane sugih, sosial lan politiknyane stabil, tur madue Indeks Pembangunan Manusia sane pinih tegeh. Puniki silih sinunggil saking 20 negara sane madue kualitas kauripan sane pinih becik, sinambi madue PDB per kapita sane pinih andap ring pantaraning negara Eropa Barat. Puniki pinaka anggota Perserikatan Bangsa-Bangsa miwah Uni Eropa (ring galah aksesnyané duk warsa 1986, EEC), miwah anggota pendiri NATO, OECD, zona euro (UE), miwah CPLP. Sampun nyarengin makudang-kudang misi perdamaian PBB. Portugal taler dados negara anggota Wilayah Schengen.
Portugal kakepah malih dados 18 distrik miwah 308 munisipalitas.
Distrik[10] | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Distrik | Jimbar | Akéh krama | Distrik | Jimbar | Akéh krama | |||
1 | Lisbon | 2,761 km² | 2,124,426 | ![]() |
10 | Guarda | 5,518 km² | 173,831 |
2 | Leiria | 3,517 km² | 477,967 | 11 | Coimbra | 3,947 km² | 436,056 | |
3 | Santarém | 6,747 km² | 445,599 | 12 | Aveiro | 2,808 km² | 752,867 | |
4 | Setúbal | 5,064 km² | 815,858 | 13 | Viseu | 5,007 km² | 394,844 | |
5 | Beja | 10,225|km² | 154,325 | 14 | Bragança | 6,608 km² | 148,808 | |
6 | Faro | 4,960 km² | 458,734 | 15 | Vila Real | 4,328 km² | 218,935 | |
7 | Évora | 7,393 km² | 170,535 | 16 | Porto | 2,395 km² | 1,867,986 | |
8 | Portalegre | 6,065 km² | 119,543 | 17 | Braga | 2,673 km² | 879,918 | |
9 | Castelo Branco | 6,675 km² | 208,069 | 18 | Viana do Castelo | 2,255 km² | 252,011 |
Pemerintahan otonomi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Autonomous Region | Area | Populasi | Demonym | |||||
Azores | 2,333 km²
|
243,101
|
Azorean | |||||
Madeira | 801 km²
|
244,098
|
Madeiran |

Sépakbola inggih punika olahraga sane pinih kaloktah ring Portugal. Wenten makudang-kudang pacentokan sépakbola ngawit saking amatir lokal ngantos profésional kelas jagat. Eusebio, Luis Figo, miwah Cristiano Ronaldo sané pinih utama ring lelintihan sépakbola Portugis. Ménéjer sépakbola Portugis taler patut kauratiang, antuk José Mourinho, Carlos Queiroz, miwah Abel Ferreira silih tunggil sané pinih kasub.
-
Praia da Marinha, Portugal lao'
-
Lisbon
-
Porto Moniz, kapolowan Madeira
-
Lisbon
- ↑ "Sefstat 2022".
- ↑ "Estimativas de População Residente, Portugal, NUTS I, II e III e Municípios. Exercício Ad hoc 2020 e 2021". ine.pt. INE. Kaaksés 17 June 2022.
- ↑ "Censos 2021 - Divulgação dos Resultados Provisórios". Statistics Portugal - Web Portal. 16 December 2021. Kaaksés 16 December 2021.
- ↑ "PORDATA - Population density, according to Census".
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 "Report for Selected Countries and Subjects – Portugal". International Monetary Fund. 2022. Kaaksés 11 October 2022.
- ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income". Eurostat. Kaarsipin saking versi asli tanggal 9 October 2020. Kaaksés 21 June 2022.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (ring Inggris). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Kaaksés 8 September 2022. Check date values in:
|access-date=, |date=
(help) - ↑ "Resident Population Decline Slowed Down - 2017". ine.pt. Kaaksés 21 April 2019.
- ↑ "Público: Portugal tem 92212 quilómetros quadrados por enquanto". publico.pt. Kaaksés 21 April 2019.
- ↑ "Districts of Portugal". Distritosdeportugal.com. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2018-12-26. Kaaksés 2010-08-22. Unknown parameter
|dead-url=
ignored (help)
- Negara dan Bangsa Jilid 6: Eropa. Jakarta: Widyadara. 1988. ISBN 979-8087-05-4. (Indonésia)
![]() |
Wikimédia Commons ngelah média sané matopik Portugal. |
![]() |
Wikivoyage madué panduan wisata Portugal. |
- (Inggris) Portal resmi
- (Inggris) Situs resmi pariwisata
- (Inggris) Portugal.org Archived 2017-07-13 at the Wayback Machine
- CS1 errors: dates
- CS1 Inggris-language sources (en)
- Pages with citations using unsupported parameters
- Pages using infobox country with syntax problems
- Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters
- Pages with plain IPA
- Suratan madaging aksara Portugis
- Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page
- Commons link from Wikidata
- Suratan Wikipédia sareng penanda BNE
- Kaca sareng kategori pengawasan otoritas belum dibuat
- Suratan Wikipédia sareng penanda LNB
- Suratan Wikipédia sareng penanda NLI
- Suratan Wikipédia sareng penanda KULTURNAV
- Suratan Wikipédia sareng penanda HDS
- Suratan Wikipédia sareng penanda MusicBrainz area
- Suratan Wikipédia sareng penanda NARA
- Suratan Wikipédia sareng penanda TDVİA
- Suratan Wikipédia sareng penanda UKPARL
- Suratan Wikipédia sareng penanda WorldCat-VIAF
- Suratan Wikipédia sareng penanda ganda
- Portugal
- Negara anggota Perserikatan Bangsa-Bangsa
- Républik
- Negara ring Éropa
- Portugis
- Kaca nganggén pralana ISBN