James Stewart
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |

James Maitland Stewart (Indiàna, 20 ad Maǵ dal 1908 - Beverly Hills, 2 ad Luj dal 1997) 'l è stâ 'n atōr americàṅ, vinsidōr ad dū Prèmi Òscar, in dal 1941 cuma atōr prutagunìsta par Scandalo a Filadelfia e in dal 1985 a la caréra.
Uriginàri 'd un paiśèṅ darènt a Pittsburgh, da śōvan 'l à studiâ architetùra a la Princeton University prima 'd tgnir adrē a la sò pasiòṅ p'r al teàtar. Dòp avēr laurâ a Broadway, 'l è pasâ a 'l cìnema in dal 1935 catànd i sò prim sucès c'n i film fat cun Frank Capra: par la part fata in Mr. Smith va a Washington 'l è stâ candidâ a 'l Òscar, un quèl ch'a gh'è sucès in séguit àtar quàtar vòlti p'r i film Scandalo a Filadelfia, La vita è meravigliosa, Harvey e Anatomia di un omicidio.
In dla sò caréra 'l è stâ bòṅ ad vìns'r anc dū Golden Globe, na Cópa Vólpi a 'l Fèstival ad Venèsia e 'n Ōrs 'd Argìnt a 'l Fèstival 'd Berlîṅ p'r al film Mister Hobbs va in vacanza (ólt'r a 'n prèmi a la caréra in dal 1982).
'L à fat védar tuta la sò bravitù pasànd sénsa prubléma da la cumèdia a 'l western, da 'l thriller a i film par famìji. P'r Alfred Hitchcock 'l à girâ quàtar film pasâ a la stòria dal cìnema: Nodo alla gola (1948), La finestra sul cortile (1954), L'uomo che sapeva troppo (1956) e La donna che visse due volte (1958). 'L à laurâ anc cun di àtar regìsta impurtànt cuma John Ford, Billy Wilder, Anthony Mann e George Cukor.
'L American Film Institute al 'l à mis a 'l tèrs pòst dla lista dal sènt stéli più grandi dal cìnema.
In dla sò vita 'l à cumbatû durànt la secónda guèra mundiàla faghénd vint misiòṅ.
Filmugrafìa








- 1935 - Ultime notizie (The Murder Man), regìa ad Tim Whelan
- 1936 - Rose Marie, regìa ad W. S. Van Dyke
- 1936 - Next Time We Love, regìa ad Paul Kohner
- 1936 - Gelosia (Wife Vs. Secretary), regìa ad Clarence Brown
- 1936 - La provinciale (Small Town Girl), regìa ad William A. Wellman
- 1936 - Speed, regìa 'd Edwin L. Marin
- 1936 - Troppo amata (The Gorgeous Hussy), regìa ad Clarence Brown
- 1936 - Nata per danzare (Born to Dance), regìa ad Roy Del Ruth
- 1936 - Dopo l'uomo ombra (After the Thin Man), regìa ad W.S. Van Dyke
- 1937 - Settimo cielo (Seventh Heaven), regìa 'd Henry King
- 1937 - L'ultimo gangster (The Last Gangster), regìa 'd Edward Ludwig
- 1937 - La vita a vent'anni (Navy Blue and Gold), regìa ad Sam Wood
- 1938 - Cuori umani (Of Human Hearts), regìa ad Clarence Brown
- 1938 - Una donna vivace (Vivacious Lady), regìa ad George Stevens
- 1938 - The Shopworn Angel, regìa ad H.C. Potter
- 1938 - L'eterna illusione (You Can't Take It with You), regìa ad Frank Capra
- 1939 - Ritorna l'amore (Made for Each Other), regìa ad John Cromwell
- 1939 - Follie sul ghiaccio (The Ice Follies of 1939), regìa ad Reinhold Schünzel
- 1939 - Questo mondo è meraviglioso (It's a Wonderful World), regìa ad W. S. Van Dyke
- 1939 - Mr. Smith va a Washington (Mr. Smith Goes to Washington), regìa ad Frank Capra
- 1939 - Partita d'azzardo (Destry Rides Again), regìa ad George Marshall
- 1940 - Scrivimi fermo posta (The Shop Around the Corner), regìa 'd Ernst Lubitsch
- 1940 - Bufera mortale (The Mortal Storm), regìa ad Frank Borzage
- 1940 - Non è tempo di commedia (No Time for Comedy), regìa ad William Keighley
- 1940 - Scandalo a Filadelfia (The Philadelphia Story), regìa ad George Cukor
- 1941 - Vieni a vivere con me (Come Live with Me), regìa ad Clarence Brown
- 1941 - Un sacco d'oro (Pot O' Gold), regìa ad George Marshall
- 1941 - Le fanciulle delle follie (Ziegfeld Girl), regìa ad Robert Z. Leonard
- 1946 - La vita è meravigliosa (It's A Wonderful Life), regìa ad Frank Capra
- 1947 - La città magica (Magic Town), regìa ad William A. Wellman
- 1948 - La strada della felicità (On Our Merry Way), regìa ad John Huston e 'd George Stevens
- 1948 - Chiamate Nord 777 (Call Northside 777), regìa 'd Henry Hathaway
- 1948 - Nodo alla gola (Rope), regìa 'd Alfred Hitchcock
- 1948 - Devi essere felice (You Gotta Stay Happy), regìa 'd Henry C. Potter
- 1949 - Il ritorno del campione (The Stratton Story), regìa ad Sam Wood
- 1949 - Malesia (Malaya), regìa ad Richard Thorpe
- 1950 - Winchester '73, regìa 'd Anthony Mann
- 1950 - L'amante indiana (Broken Arrow), regìa ad Delmer Daves
- 1950 - La fortuna si diverte (The Jackpot), regìa ad Walter Lang
- 1950 - Harvey, regìa 'd Henry Koster
- 1951 - Il viaggio indimenticabile (No Highway in the Sky), regìa 'd Henry Koster
- 1952 - Il più grande spettacolo del mondo (The Greatest Show on Earth), regìa ad Cecil B. DeMille
- 1952 - Là dove scende il fiume (Bend of the River), regìa 'd Anthony Mann
- 1952 - Carabina Williams (Carbine Williams), regìa ad Richard Thorpe
- 1953 - Lo sperone nudo (The Naked Spur), regìa 'd Anthony Mann
- 1953 - La baia del tuono (Thunder Bay), regìa 'd Anthony Mann
- 1954 - La storia di Glenn Miller (The Glenn Miller Story), regìa 'd Anthony Mann
- 1954 - Terra lontana (The Far Country), regìa 'd Anthony Mann
- 1954 - La finestra sul cortile (Rear Window), regìa 'd Alfred Hitchcock
- 1955 - Aquile nell'infinito (Strategic Air Command), regìa 'd Anthony Mann
- 1955 - L'uomo di Laramie (The Man from Laramie), regìa 'd Anthony Mann
- 1956 - L'uomo che sapeva troppo (The Man Who Knew Too Much), regìa 'd Alfred Hitchcock
- 1957 - L'aquila solitaria (The Spirit of Saint Louis), regìa ad Billy Wilder
- 1957 - Passaggio di notte (Night Passage), regìa ad James Neilson
- 1958 - La donna che visse due volte (Vertigo), regìa 'd Alfred Hitchcock
- 1958 - Una strega in paradiso (Bell, Book and Candle), regìa ad Richard Quine
- 1959 - Anatomia di un omicidio (Anatomy of a Murder), regìa 'd Otto Preminger
- 1959 - Sono un agente FBI (The FBI Story), regìa ad Mervyn LeRoy
- 1960 - Tempesta sulla Cina (The Mountain Road), regìa ad Daniel Mann
- 1961 - Cavalcarono insieme (Two Rode Together), regìa ad John Ford - vōś
- 1962 - L'uomo che uccise Liberty Valance (The Man Who Shot Liberty Valance), regìa ad John Ford
- 1962 - Mister Hobbs va in vacanza (Mr. Hobbs Takes a Vacation), regìa 'd Henry Koster
- 1962 - La conquista del West (How the West Was Won), regìa 'd Henry Hathaway, John Ford e George Marshall
- 1963 - Prendila è mia (Take Her, She's Mine), regìa 'd Henry Koster
- 1964 - Il grande sentiero (Cheyenne Autumn), regìa ad John Ford
- 1965 - Erasmo il lentigginoso (Dear Brigitte), regìa 'd Henry Koster
- 1965 - Shenandoah - La valle dell'onore (Shenandoah), regìa 'd Andrew V. McLaglen
- 1966 - Il volo della fenice (The Flight of the Phoenix), regìa ad Robert Aldrich
- 1966 - Rancho Bravo, regìa 'd Andrew V. McLaglen
- 1968 - L'ora della furia (Firecreek), regìa ad Vincent McEveety
- 1968 - Bandolero!, regìa 'd Andrew V. McLaglen
- 1970 - Non stuzzicate i cowboys che dormono (The Cheyenne Social Club), regìa ad Gene Kelly
- 1971 - L'uomo dinamite (Fool's Parade), regìa 'd Andrew V. McLaglen
- 1972 - Harvey, regìa 'd Fielder Cook – film TV
- 1976 - Il pistolero (The Shootist), regìa ad Don Siegel
- 1977 - Airport '77, regìa ad Jerry Jameson
- 1978 - Marlowe indaga (The Big Sleep), regìa ad Michael Winner
- 1978 - La più bella avventura di Lassie (The Magic of Lassie), regìa ad Don Chaffey
- 1980 - Una storia africana, regìa ad Susumu Hani
- 1983 - L'ultimo viaggio (Right of Way), regìa ad George Schaefer – film TV
Culegamènt estéran
Àtar prugèt
Wikimedia Commons contiene file multimediali su James Stewart