Villa's en tuinen van de Medici in Toscane

Villa's en tuinen van de Medici in Toscane
	Werelderfgoed cultuur
	De Villa van Fiesole (1457)
Land	Italië
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	ii, iv, vi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	175
Inschrijving	2013 (37e sessie)
	UNESCO-werelderfgoedlijst

De villa's en tuinen van de Medici in Toscane zijn een reeks landelijke gebouwencomplexen in Toscane die tussen de vijftiende en de zeventiende eeuw eigendom waren van leden van de familie Medici. De villa's dienden verschillende functies: het waren de plattelandspaleizen van de Medici, verspreid over het territorium dat ze regeerden, waarmee ze hun macht en rijkdom demonstreerden. Het waren ook recreatieoorden voor de vrije tijd en het plezier van hun eigenaars; en, prozaïscher, ze waren het centrum van de landbouwactiviteiten op de omliggende landgoederen. In 2013 werden de Medici villa's toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Geschiedenis

De eerste Medici villa's waren de Villa del Trebbio en de Villa di Cafaggiolo, beide sterk versterkte huizen gebouwd in de 14e eeuw in de Mugello, de oorspronkelijke thuisbasis van de Medici familie. In de 15e eeuw bouwde Cosimo de' Medici de Oude villa's ontworpen door Michelozzo in Careggi en Fiesole, nog steeds vrij strenge gebouwen, maar met extra ontspanningsruimtes: binnenplaatsen, balkons en tuinen. Lorenzo I de' Medici verbleef lange tijd in de Villa di Careggi. Geleidelijk aan werd Florence omringd door een verzameling Medici villa's, met andere in verder weg gelegen delen van het Groothertogdom Toscane. Aan het einde van de 16e eeuw waren er minstens 16 grote landgoederen, met nog eens minstens 11 van secundair belang (voornamelijk agrarisch of voor korte tijd eigendom van de familie Medici), samen met een constellatie van boerderijen en jachthuizen door heel Toscane. Giusto Utens schilderde een serie boogvelden met de belangrijkste Medici villa's in de 17e eeuw, die nu in het bezit zijn van de Villa La Petraia.

De laatste Medici villa's waren de Villa di Montevettolini en de Villa di Artimino, gekocht in 1595/1596 door Ferdinando I de' Medici terwijl hij de Villa di Castello, Villa La Petraia en Villa dell'Ambrogiana aan het uitbreiden was.

De latere villa's zijn uitstekende voorbeelden van renaissance- en barokarchitectuur en werden vaak vergezeld door tuinen. De tuin van de Villa di Castello, aangelegd voor Cosimo I de' Medici, Groothertog van Toscane, was de eerste in Italië door Niccolò Tribolo, die later de Boboli-tuinen ontwierp voor Cosimo's nieuwe verblijf in Florence, het Palazzo Pitti.

Elk belangrijk lid van de Medici-familie bezat een landgoed. De hertog verhuisde van huis naar huis. Als hij er verbleef, werd de villa een microkosmos van het Medici hof. Voor de jacht kon hij de Villa del Trebbio, Villa di Cafaggiolo of Villa di Pratolino bezoeken, in de lente in de Villa dell'Ambrogiana verblijven en naar de Villa di Artimino verhuizen om de zomer door te brengen in de koelere, hoger gelegen positie.

Na de dood van Gian Gastone de' Medici in 1737 werden het Groothertogdom Toscane en de bezittingen van de Medici's, waaronder hun villa's, aangekocht door Frans Stefan, hertog van Lotharingen (de latere Heilige Roomse Keizer). Frans Stefan bezocht Toscane slechts één keer in 1739 en de daaropvolgende zesentwintig jaar werden de villa's verwaarloosd. Toen Leopold I het hertogdom in 1765 erfde, waren veel villa's in slechte staat en werden ze verkocht. De rest bleef in gebruik door de Lotharingen tot 1860, toen Toscane werd opgenomen in het nieuwe Koninkrijk Italië. Het Huis van Savoye koos ervoor om op twee na alle overgebleven Medici villa's (La Petraia en Poggio a Caiano) te verkopen, die in hun bezit bleven tot het einde van de monarchie in 1946. Tegenwoordig zijn enkele van de Medici villa's musea; andere worden bewoond door instellingen en enkele zijn privébezit en worden vaak verhuurd of gebruikt voor openbare evenementen.

In 2006 diende de Italiaanse regering de Medici villa's in voor aanwijzing door UNESCO als Werelderfgoed. Tijdens de 37e UNESCO Werelderfgoedcommissie in 2013 in Phnom Penh werden “Villa's en tuinen van de Medici in Toscane” toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst.

Lijst

Villa's en tuinen op de UNESCO-Werelderfgoedlijst

Twaalf villa's en twee tuinen zijn ingeschreven op de UNESCO-Werelderfgoedlijst:

Naam	Gemeente	Provincie	Eigendom van de Medici		Huidig eigendom	Oppervlakte (ha)	Oppervlakte buffer (ha)	Afbeelding	Lunetta
Naam	Gemeente	Provincie	van	tot	Huidig eigendom	Oppervlakte (ha)	Oppervlakte buffer (ha)	Afbeelding	Lunetta
Villa di Cafaggiolo	Barberino di Mugello	Florence	midden 14e eeuw	1738	privé	2,35	649,56
Villa del Trebbio	Scarperia e San Piero	Florence	midden 14e eeuw	1738	privé	1,60	650,31
Villa di Careggi	Florence	Florence	1417	1738	publiek (regio Toscane)	3,60	55,71
Villa Medici in Fiesole	Fiesole	Florence	1450	1671	privé	2,11	44,88
Villa di Castello	Florence	Florence	1480	1738	publiek (staatsmuseum)	8,33	289,31
Villa di Poggio a Caiano	Poggio a Caiano	Prato	1470	1738	publiek (staatsmuseum)	9,31	135,63
Villa La Petraia	Florence	Florence	1544	1738	publiek (staatsmuseum)	21,31	276,33
Boboli-tuinen	Florence	Florence	1549-1550	1738	publiek (staatsmuseum)	40,00	132,00
Villa di Cerreto Guidi	Cerreto Guidi	Florence	1555	1738	publiek (staatsmuseum)	0,76	4,12
Palazzo di Seravezza	Seravezza	Lucca	1560	1738	publiek (gemeentelijk museum)	1,01	50,14
Tuinen van Pratolino	Vaglia	Florence	1568	1738	publiek (gemeentelijke tuinen)	26,53	210,35
Villa La Màgia	Quarrata	Pistoia	1583	1738	publiek (gemeente Quarrata)	2,10	103,65
Villa di Artimino	Carmignano	Prato	1596	1738	privé	1,04	701,66
Villa di Poggio Imperiale	Florence	Florence	1565	1738	publiek (staat)	5,35	235,43

Andere villa's in Toscane

Naam	Gemeente	Provincie	Eigendom van de Medici		Huidig eigendom	Afbeelding	Lunetta
Naam	Gemeente	Provincie	van	tot	Huidig eigendom	Afbeelding	Lunetta
Villa La Quiete	Florence	Florence	1453	1650	publiek (regio Toscane)
Villa di Collesalvetti	Collesalvetti	Livorno	1464	1738	publiek (gemeente Collesalvetti)
Villa di Mezzomonte	Impruneta	Florence	1480 1629	1482 1644	privé
Villa di Agnano	San Giuliano Terme	Pisa	1486	1498	privé
Villa di Spedaletto	Lajatico	Pisa	1486	1492	privé
Villa Il Palagio	Montedomini	Florence	1377	1548	privé
Villa di Camugliano	Ponsacco	Pisa	ca. 1530	1615	privé
Villa di Stabbia	Cerreto Guidi	Florence	1548	1738	privé
Villa della Topaia	Florence	Florence	ca. 1550	1738	privé
Villa di Marignolle	Florence	Florence	1560	1621	privé
Villa di Arena Metato	San Giuliano Terme	Pisa	ca. 1563	1738	privé
Villa di Lappeggi	Bagno a Ripoli	Florence	1569	1738	privé
Villa dell'Ambrogiana	Montelupo Fiorentino	Florence	1574	1738	privé
Villa di Lilliano	Bagno a Ripoli	Florence	1584	1738	privé
Villa di Coltano	Pisa	Pisa	1586	1738	publiek (gemeente Pisa)
Villa di Montevettolini	Monsummano Terme	Pistoia	ca. 1595	1738	privé
Villa di Buti	Buti	Pisa			privé
Villa delle Pianore	Santa Maria a Monte	Pisa	ca. 1596	1737	privé

Andere residenties binnen en buiten Toscane

De Medici van de groothertogelijke tak hadden talrijke stadsresidenties in Florence, Pisa, Siena en Livorno. Buiten het Toscane bezaten ze ook enkele prestigieuze paleizen in Rome, meestal bewoond door kardinalen van hun lijn.

Naam	Gemeente	Provincie	Eigendom van de Medici		Huidig eigendom	Afbeelding
Naam	Gemeente	Provincie	van	tot	Huidig eigendom	Afbeelding
Palazzo Medici-Riccardi	Florence	Florence	1444	1659	publiek (metropolitane stad Florence)
Palazzo Vecchio	Florence	Florence	1540	1738	publiek (gemeente Florence)
Casino di San Marco	Florence	Florence	1570	1738	publiek (staat)
Palazzo dela Crocetta	Florence	Florence	1620	1738	publiek (staatsmuseum)
Palazzo Medici di Pisa	Pisa	Pisa	1446	1738	publiek (staat)
Palazzo Reale di Pisa	Pisa	Pisa	1583	1738	publiek (staatsmuseum)
Palazzo Mediceo	Livorno	Livorno	1543	1738	publiek (staat, Guardia di Finanza)
Palazzo Granducale	Livorno	Livorno	1605	1738	publiek (provincie Livorno)
Palazzo Reale di Siena	Siena	Siena	1590	1738	publiek (provincie Siena)
Palazzo Firenze	Rome	Rome	1561	1587	publiek (staat, Società Dante Alighieri)
Palazzo Madama	Rome	Rome	1505	1537	publiek (staat, Senaat van de Republiek)
Villa Madama	Rome	Rome	1518	1537	publiek (staat, Ministerie van Buitenlandse Zaken)
Villa Medici	Rome	Rome	1576	1738	Accademia di Francia a Roma

Zie de categorie Medici villas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Medici villas op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Ville medicee op de Italiaanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.