Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпэдыі,

вольнай энцыкляпэдыі, якую можа рэдагаваць кожны.

Беларуская Вікіпэдыя працуе з 12 жніўня 2004 году.
Чытайма 89 714 артыкулаў клясычным правапісам!

Стварыць артыкул · Дапамога

Асобы Геаграфія Гісторыя Грамадзтва Культура Мастацтва Навука Рэлігія Спорт Тэхніка Філязофія Эканоміка Катэгорыі артыкулаў пра Беларусь: Асобы Геаграфія Гісторыя Культура Мова Навука Палітыка Спорт Эканоміка Абраны артыкул Шэсьць губэрняў Паўночна-Заходняга краю Расейскай імпэрыі Паўночна-Заходні край, альбо паўночна-заходнія губэрні (па-расейску: Северо-Западный край) — размоўная, публіцыстычная і афіцыйна-бюракратычная назва шасьці губэрняў Расейскай імпэрыі (Віленская, Ковенская, Гарадзенская, Менская, Магілёўская і Віцебская губэрні). Тэрмін «Паўночна-Заходні край» («паўночна-заходнія губэрні») пачаў першапачаткова ўжывацца ва ўрадавай тэрміналёгіі ў адносінах да Віленскага ваеннага генэрал-губэрнатарства пасьля скасаваньня ў Расейскай імпэрыі ўніяцтва (1839) як жаданьне паказаць ня толькі спадчынна-дынастычны, але і этнаканфэсійна «рускі» характар гэтых зямель (Віленскай, Гарадзенскай, Менскай і Ковенскай губэрняў). Аднак да пачатку сялянскай рэформы (1861) і асабліва да паўстаньня 1863—1864 гадоў тэрмін «Паўночна-Заходні край» выкарыстоўваўся вельмі рэдка і не распаўсюджваўся на Віцебскую і Магілёўскую губэрні. Да пачатку 1860-х часьцей за ўсё ў расейскай урадавай тэрміналёгіі «паўночна-заходнія губэрні» не вылучаліся асобна, а разам зь «беларускімі» (Віцебскай і Магілёўскай губэрнямі) і «паўднёва-заходнімі губэрнямі» («Паўднёва-Заходнім краем» — Кіеўскім вайсковым генэрал-губэрнатарствам) прадстаўляліся сукупна і фігуравалі пад агульнай назвай «заходнія губэрні» (ці «Заходні край»). Падпарадкаваньне ў 1863 годзе (праз пачатак паўстаньня 1863—1864 гадоў) Віцебскай і Магілёўскай губэрняў уладзе віленскага ваеннага генэрал-губэрнатара распаўсюдзіла тэрмін «Паўночна-Заходні край» і на гэтыя («беларускія») губэрні, што захавалася нават пасьля выхаду ў 1869 годзе Віцебскай і Магілёўскай губэрняў з-пад улады віленскага генэрал-губэрнатара. (артыкул цалкам…) Іншыя абраныя артыкулы · Кандыдаты ў абраныя Добры артыкул БелАЭС у 2023 годзе Беларуская АЭС — дзяржаўная атамная электрастанцыя Беларусі, запушчаная ў лістападзе 2020 году ў Астравецкім раёне Гарадзенскай вобласьці. На 2023 год узьвялі 2 вода-вадзяныя рэактары 3-га пакаленьня магутнасьцю кожнага па 1,2 гігаваты. Ад 9 студзеня 2008 году кіраўніком будаўніцтва і дзейнасьці АЭС быў Міхаіл Філімонаў, які дагэтуль узначальваў «Белэнэргабуд». Пасаду галоўнага інжынэра займаў Анатоль Бондар, а начальніка ўправы капітальнага будаўніцтва — Аляксандар Старынскі. (артыкул цалкам…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты ў добрыя Выява дня Выявы скончыліся. Прапануйце новыя! Архіў

Актуальныя падзеі Засталося 286 артыкулаў да 90 000. Аляксандар Лукашэнка памілаваў 52-х палітвязьняў, у тым ліку Мікалая Статкевіча (11 верасьня). Дональд Трамп зьняў абмежаваньні на ўгоды зь «Белавіяй» (11 верасьня). Арына Сабаленка выйграла Адкрыты чэмпіянат ЗША па тэнісе (7 верасьня). Алесь Белы выдаў найбольшую ў сьвеце беларускую кухарскую кнігу па-ангельску ў Канадзе (15 жніўня). Трываюць: Расейска-ўкраінская вайна Вайна ХАМАСу з Ізраілем (з 2023) Грамадзянская вайна ў Судане Памерлі: Озі Осбарн (76 гадоў) Радзім Гарэцкі (96 гадоў) Джуліюс Сунгмэн Чэнь (85 гадоў) Марына Каласанці (87 гадоў) Аляксандар Анісімаў (61 год) Гэты дзень у гісторыі Аляксандар 3 кастрычніка: 1501 — абраньне вялікага князя літоўскага Аляксандра (на выяве) каралём польскім 1918 — I Сусьветная вайна: з прычыны паразы ўласных войскаў цар Баўгарыі Фэрдынанд I адмовіўся ад стальца на карысьць свайго сына Барыса III 1932 — выйшаў першы нумар «New York Times», набраны шрыфтам «Times New Roman» 1935 — Бэніта Мусаліні выдаў загад аб уварваньні ў Этыёпію 1942 — II Сусьветная вайна: прайшоў першы пасьпяховы запуск нямецкае ракеты «V-2» 1990 — афіцыйнае злучэньне Ўсходняе і Заходняе Нямеччыны Болей угодкаў: 2 кастрычніка — 3 кастрычніка — 4 кастрычніка Архіў · Сёньня 3 кастрычніка 2025 году · Абнавіць гэтую старонку Ці ведаеце вы... З новых артыкулаў (1—31 сакавіка) … які банк у 2013 годзе выпусьціў наручны гадзіньнік з убудаванай аплатнай карткай „Мастэркард“? … з дапамогай чаго мовы на аснове кірыліцы кадуюцца ў Windows? … у які соўс асноўны інгрэдыент быў дададзены значна пазьней стварэньня соўса? (на выяве) … як нямецкая міжнародная сетка супэрмаркетаў здолела захаваць сваю назву? … мэдалі, прысьвечаныя якой вайне, выдаваліся ў Менску ў 1944—1945 гадох? … былы лідэр якой партыі занімаў пасаду прэм’ер-міністра Нідэрляндаў 14 гадоў? Архіў · Распачаць артыкул · Прапанаваць артыкул

Гэта разьдзел Вікіпэдыі на беларускай мове клясычным правапісам. Існуе шмат іншых моўных разьдзелаў, зь якіх больш за 1 000 000 артыкулаў маюць:

English (ангельская) · Cebuano (сэбуанская) · Deutsch (нямецкая) · svenska (швэдзкая) · français (француская) · Nederlands (нідэрляндзкая) · русский (расейская) · español (гішпанская) · italiano (італьянская) · مصرى (эгіпецкая арабская) · polski (польская) · 日本語 (японская) · 中文 (кітайская) · Tiếng Việt (віетнамская) · Winaray (варайская) · العربية (арабская) · українська (украінская) · português (партугальская)

Вікіпэдыя працуе на магутнасьцях Фундацыі «Вікімэдыя», якая апэруе і некаторымі іншымі шматмоўнымі і вольнымі праектамі.

	Вікізьвесткі Вольная база ведаў		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікікрыніцы Вольныя дакумэнты		Вікіслоўнік Слоўнік і тэзаўрус		Вікісховішча Сховішча вольных файлаў		Вікіцытатнік Калекцыя цытатаў
	МэдыяВікі Распрацоўка вольных праграмаў		Мэта-вікі Каардынацыя ўсіх праектаў Вікімэдыі		Віківандроўкі (анг.) Вольныя турыстычныя даведнікі		Віківіды (анг.) Слоўнік біялягічных відаў		Віківэрсытэт (анг.) Вольны ўнівэрсытэт		Вікінавіны (анг.) Вольныя навіны