Бүген 2025 елның 13 октябрь көне (Дүшәмбе) – Вакыт 20:12 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Көн рәсеме

Дата өчен сурәт иөягәндә хата: 2025-10-13 (шаблон c:Template:Potd/2025-10-13 табылмады яки хата)

Бу көнне ... (13 октябрь)

Әфганстанда — милли ассамблея нигезләнүе, Бурундида — Руагасоре, Польшада — парамедиклар, БМОда — Халыкара табигый афәтләр куркынычлыгын азайту көне

Вакыйгалар

1884 — Гринвич нульле меридиан буларак расланган.
1923 — Төркия башкаласы Истанбулдан Әнкарага күчерелгән.

Туулар

1901 — Фәхри Әсгать, татар язучысы.
1925 — Маргарет Тэтчер, Бөекбритания премьер-министры.
1932 — Азат Әхмәдуллин, татар әдәбиятчысы.
1945 — Җәүдәт Дәрзаман, татар шагыйре, прозаик.
1946 — Мөдәррис Әгъләмов, татар шагыйре.

Вафатлар

1937 — Бәкер Чобан-задә, кырымтатар шагыйре.
1966 — Гали Хуҗи, татар шагыйре.
1999 — Әнгам Атнабаев, татар шагыйре, драматург, Башкортстанның халык шагыйре.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Җаганнатһ (Ория телендә: ଜଗନ୍ନାଥ, Jagannātha; туры мәгънәдә "Галәмнең Ходае") — Һиндстанда һәм Бангладешта җирле Һинд дине традицияләре буенча табыныла торган илаһ. Вишнуизмда, шиваизмда һәм җәйничелектә илаһи көчнең төрле аспектлары мәгънәсенә ия.

Иртуганы Баларама һәм кызтуганы дэви Субһадра белән өчлек өлеше, агачтан ясалган һәйкәлләр сыйфатында күрсәтеләләр. Җаганнатһ поты зур түгәрәк күзләр һәм симметрик йөз белән бизәлә, куллары яки аяклары юк. Культ үзәге — Одиша штатының Пури шәһәрендә урнашкан Җаганнатһ гыйбадәтханәсе булып тора. Һәр елның июньдә яки июльдә Җаганнатһка багышланган Ратһа ятра исемле дини бәйрәм үткәрелә.

Галимнәр фикеренчә, Пури шәһәре элек автохтон культ үзәге булса кирәк — Кришна культы белән берләшкәндә җирле Җаганнатһ илаһы исеме сакланып кала. ↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар

Сез беләсезме?

Хәзерге мобиль телефоннарның беренче өлгеләре кеше күтәреп йөри алмаслык авыр булганга, аларны автомобиль телефоны дип аталганнар.
Татарлардан беренче революционер-социалистларның берсе меньшевик Ибраһим Әхтәмов була.
Тикшеренүләр күрсәтүенчә, соңгы йөз елда планетада һава температурасы уртача 0,7 градуска күтәрелгән.
Ак һәм Ал гөлчәчәге низагы Босворт сугышы белән тәмамлана.
Борис Березовский 2003 елдан башлап сәяси качкын буларак Бөекбританиядә яшәгән.
Бурят теле Россиядән тыш Монголиядә һәм Кытайда таралган.
1781 елда Александр Суворов Казан шәһәрендә хезмәт үткән.
Бөек француз инкыйлабы нәтиҗәсендә Франция ирекле һәм тигез ватандашлар республикасына әйләнә.
1948 елда кабул ителгән БМОның Кеше хокукларының гомуми декларациясе рәсми рәвештә татар теленә тәрҗемә ителгән.
Чардаклы 1688 елда Пенза өязеннән күченеп килгән йомышлы татарлар тарафыннан нигезләнгән.
Кырмыскалар актив ерткычлар, ләкин алар «мал-туар» да асрый.
Күренекле чирмеш язучысы тавышлы беренче совет киносында төшә.
«Шовинизм» термины француз язучысы T. Коньяр комедиясендәге Никола Шовен исемле персонажга бәйләнгән.
Исламнан христиан диненә күчәргә теләмәгән татар аксөякләрен бөлдереп чабаталы морзаларга әйләндергәннәр.
Америка кино сәнгате академиясе фикеренчә, Пи тормышы фильмы 2012 елның иң шәп 10 фильмның берсе.
Сыра — эчемлекләр арасында популярлыгы буенча дөньяда су белән чәйдән генә калыша.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү

Яхшы мәкалә

Воскресенское (тат. Воскресенски) — элеккеге авыл, хәзер — Казан составында аз катлы төзелешле бистә (торак массив). Воскресенское бистәсе Казанның Идел буе районы территориясендә, Урта Кабан күленең көнбатыш ярында, Ишкәкле спорт төрләре үзәге каршында урнашкан. Воскресенское авылының төньяк чиге бистә читеннән Кабан күле белән Техника урамы арасындагы 100 метрлы җир буйлап уза. Поселокның көнбатыш чиге башта Техника урамы буйлап бара, аннары сынык сызык белән аз катлы поселок төзелеше һәм җитештерү билгеләнешендәге территорияләр арасында уза, аларның бер өлешен 1 нче Тегү фабрикасы һәм Казан электротехника заводы (КЭТЗ) били.

Воскресенское авылының көньяк чиге Аркылы-Күпер һәм Авангард урамнары буйлап Урта Кабан күле ярына чыгып, күп катлы йортлар буйлап уза. Хәзерге вакытта Воскресенское бистәсе территориясе Казан ҖЭҮ-1 территориясеннән килүче һәм Урта Кабан күленә коючы агым белән үзара бүленгән ике өлештән тора. Бу агым суны читкә җибәрә торган канал булып тора, элек аңа җылылык электр үзәге эшләп чыгара торган артык җылы су агызыла. Каналның төньякка таба Воскресенское авылы барлыкка килгән бистәнең тарихи өлеше урнашкан. Бистә XVII гасырдан бирле Воскресенское исеме астында билгеле, ул вакытта авыл статусы булган. Аның исеме биредә урнашкан чиркәү исеменнән килеп чыга.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:		Хокук
Сайланган cоңгы исемлек:		Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары

Архив • Кандидатлар

Сайланган мультимедиа

Медиа дня

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә һәм мондагы рәсми вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 57 271 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 115 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Төбәк тематик атналыгы

тәнәфеснда катнашыгыз!

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Казанда татар вики-волонтёрларны котладылар (10.01.2023)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы