Wikipedia:Strona główna

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…w jaki sposób XVII-wieczny ołtarz główny chociebuskiej fary (na zdjęciu) przetrwał II wojnę światową?
…kto z Chrystusa chciał zrobić Janosika?
…że pewien okręt podwodny został zatopiony przez jacht?
…ile razy drużyna żeńska GKS-u Katowice zdobyła mistrzostwo Polski za kadencji Karoliny Koch?
…z czego doktorat miała jedna z pierwszych kobiet wybranych do parlamentu Wybrzeża Kości Słoniowej?
…który polski sędzia pokazał łącznie 20 kartek w jednym spotkaniu, a po nim był eskortowany przez policję?

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem • XIX Konkurs Chopinowski
- Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymał László Krasznahorkai (na zdjęciu) za „fascynującą i wizjonerską twórczość, która w obliczu apokaliptycznego terroru potwierdza siłę sztuki” (9 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali Susumu Kitagawa, Richard Robson i Omar M. Yaghi za rozwój szkieletów metalo-organicznych (8 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali John Clarke, Michel Devoret i John M. Martinis za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym (7 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali Mary Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej (6 października)
- Sarah Mullally została pierwszą w historii kobietą wybraną na arcybiskupa Canterbury, prymasa Kościoła Anglii oraz zwierzchnika światowej Wspólnoty Anglikańskiej (3 października)
- Wielki książę Luksemburga, Henryk abdykował na rzecz swojego syna Wilhelma (3 października)
Zmarli: John Gurdon • Munyoro Nyamau • Muhammad Tahir Ajala • Ivan Klíma • Patricia Routledge • Jane Goodall

9 października: imieniny obchodzą m.in.: Aaron, Ginter i Sybilla; Światowy Dzień Poczty
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1835 – urodził się francuski kompozytor Camille Saint-Saëns, autor koncertów, symfonii, utworów kameralnych (do odsłuchania: introdukcja i rondo capriccioso a-moll na skrzypce i orkiestrę, opus 28)
- 1845 – John Henry Newman – późniejszy kardynał, beatyfikowany przez Benedykta XVI – dokonał konwersji z anglikanizmu
- 1930 – urodził się polski aktor teatralny, filmowy i kabaretowy Wiesław Gołas (na fotografii)
- 1940 – urodził się brytyjski muzyk John Lennon (na fotografii w wieku 24 lat), kompozytor, wokalista i autor tekstów, współzałożyciel zespołu The Beatles
- 1945 – we Francji założono École nationale d’administration
- 1975 – urodził się amerykański wokalista i gitarzysta, pisarz, autor piosenek oraz aktor Sean Lennon, syn amerykańskiej artystki pochodzenia japońskiego Yōko Ono oraz brytyjskiego muzyka Johna Lennona
- 2005 – przeprowadzono pierwszą turę wyborów prezydenckich w Polsce, w której zwycięzcą okazał się przewodniczący Platformy Obywatelskiej Donald Tusk (osiągając 36,33% głosów), drugie miejsce zajął prezydent m.st. Warszawy Lech Kaczyński (Prawo i Sprawiedliwość, uzyskując 33,10% głosów), a trzecie Andrzej Lepper (Samoobrona RP, z poparciem 15,11%)


Michał Weichert (ur. 5 maja 1890 w Starymieście, zm. 11 marca 1967 w Tel Awiwie) – polski i żydowski reżyser teatralny, teatrolog, pedagog oraz prawnik. Uznawany za najwybitniejszego reżysera teatru jidyszowego w Polsce. W 1919 roku był kierownikiem artystycznym Trupy Wileńskiej, był twórcą i kierownikiem Żydowskiej Szkoły Dramatycznej, pierwszej na ziemiach polskich żydowskiej szkoły teatralnej. Od 1932 roku był kierownikiem Żydowskiego Studia Eksperymentalnego „Jung Teater”, przemianowanego w 1936 roku na Teatr Eksperymentalny Jung Bine i rok później na Naj Teater. Podczas II wojny światowej pełnił funkcję kierownika Żydowskiej Samopomocy Społecznej oraz Żydowskiego Urzędu Samopomocy. Po wojnie oskarżony o kolaborację. Mimo uniewinniającego wyroku Sądu Specjalnego Karnego, Weichert stał się ofiarą ostracyzmu ze strony społeczności żydowskiej, a żydowski sąd społeczny działający przez CKŻP skazał go na napiętnowanie. Weichert był prawdopodobnie najbardziej znanym Żydem oskarżonym o kolaborację podczas II wojny światowej i sądzonym w Polsce. Czytaj więcej…


Monety Edwarda VIII – ogół monet brytyjskiego króla Edwarda VIII wybitych w okresie od objęcia przez niego tronu w styczniu 1936 roku aż do jego abdykacji w grudniu tego samego roku. W związku z abdykacją produkcja monet Edwarda VIII przeznaczonych do obiegu w Wielkiej Brytanii nigdy się nie rozpoczęła, a w brytyjskiej Mennicy Królewskiej, która była już w zaawansowanym stadium przygotowań, zdążono jedynie wybić niewielką liczbę próbnych monet w celach testowych oraz prezentacyjnych. Większość z nich przechowywana jest obecnie w Muzeum Mennicy Królewskiej w Llantrisant, w Muzeum Brytyjskim w Londynie, w Kolekcji Królewskiej należącej do brytyjskiej rodziny królewskiej oraz w tzw. Kolekcji Tyrana w Stanach Zjednoczonych. Pojedyncze próbne monety Edwarda VIII, znajdujące się w rękach prywatnych, osiągają często na aukcjach rekordowe ceny. Na rynku kolekcjonerskim dostępne są także liczne nieoficjalne naśladownictwa monet tego króla. Czytaj więcej…

Solanka Salsola tragus jako biegacz pustynny